Migracje w celu podjęcia pracy to jeden z najczęstszych powodów przemieszczania się ludności. Pogoń za lepszym życiem, wyższe zarobki, zdobycie doświadczenia i przygoda – głównie te kwestie przemawiają za tym, że wiele osób decyduje się na wyjazd do innego kraju. Jak zatem wygląda procedura uzyskania wizy pracowniczej? W jakich krajach możesz podjąć pracę bez konieczności jej wyrobienia?
Co to jest wiza pracownicza?
Dokument ten zapewnia legalny pobyt osobom, które przyjechały do danego kraju w celach zarobkowych. Dotyczy to obywateli państw spoza Unii Europejskiej, których obejmuje ruch wizowy. Cudzoziemcy, którzy nie mają żadnego innego dokumentu poświadczającego zgodę na wjazd do danego kraju, podlegają obowiązkowi wyrobienia wizy.
Migracje zarobkowe Polaków
Według statystyk przeprowadzonych przez Gi Group, które obejmują okres od 2014 roku do marca 2023 roku, Polacy najchętniej emigrują do Niemiec. Na przestrzeni ostatnich kilku lat stanowi to zdecydowanie najpopularniejszy kierunek. Kolejnym najchętniej wybieranym przez Polaków krajem jest Holandia, która po ogromnym spadku w 2015 roku zajmuje aktualnie dość wysoką pozycję. Na trzecim miejscu znajduje się Wielka Brytania, która jest obecnie całkiem nisko, porównując szczytowy 2015 rok.
Najczęstsze kraje zarobkowe, do których wybierają się Polacy. Czy wiza pracownicza jest potrzebna?
Niemcy
Według unijnej swobody przepływu osób, od 2011 roku każdy Polak ma prawo do wykonywania legalnej pracy na terenie Niemiec bez pozwolenia. Dzięki temu odbywa się to na tej samej zasadzie, co u każdego obywatela tego kraju, czyli zgodnie z tamtejszymi przepisami prawa. Podczas przekroczenia granicy należy okazać jedynie dokument tożsamości – dowód osobisty lub paszport.
Musisz pamiętać, że Niemcy to kraj, w którym występuje obowiązek meldunkowy – w Polsce został on zniesiony. Po przyjeździe do Niemiec masz 14 dni na zameldowanie się. Po dokonaniu tych formalności oraz podpisaniu umowy o pracę możesz zacząć ją wykonywać.
Po podjęciu zatrudnienia podlegasz również ubezpieczeniu socjalnemu. Pracodawca odprowadza składki z ubezpieczenia chorobowego, emerytalnego, opiekuńczego i na wypadek bezrobocia. Podczas wyjazdu za granicę podlegasz tylko jednemu systemowi ubezpieczeń społecznych, czyli nie opłacasz składek jednocześnie w Polsce i w Niemczech.
Holandia
Tak jak w przypadku Niemiec, Holandia to kraj, w którym obejmuje Polaków prawo do swobodnego przepływu osób w ramach Unii Europejskiej oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego.
Niezależnie od celu wyjazdu możesz przebywać na terenie tego kraju w okresie do 4 miesięcy, tylko na podstawie dowodu osobistego lub paszportu. Nie masz obowiązku zgłaszania pobytu do urzędu gminy czy urzędu imigracyjnego. Przydatny jednak może okazać się tymczasowy meldunek, ponieważ wymagają tego niektóre firmy ubezpieczeniowe czy banki. Dzięki meldunkowi otrzymujesz również numer obsługi obywatela (tzw. numer BSN).
Jeśli pobyt będzie dłuższy niż 4 miesiące, meldunek jest już konieczny.
Do zameldowania potrzebny jest:
- dokument tożsamości (dowód osobisty lub paszport),
- umowa najmu lub kupna mieszkania (lub oświadczenie osoby, u której się przebywa, potwierdzające pobyt pod tym adresem),
- odpis aktu zawarcia małżeństwa (międzynarodowy),
- odpis aktów urodzenia dzieci (międzynarodowe).
Jeśli natomiast jesteś pracownikiem zatrudnionym przez agencję pracy, wówczas nie dotyczy Cię obowiązek meldunku i ubezpieczenia.
W pozostałych przypadkach, od momentu rozpoczęcia pracy w Holandii, masz zapewnione ubezpieczenie. Jest ono płatne i obowiązkowe.
Wielka Brytania
Wystarczającym dokumentem do przekroczenia granicy Wielkiej Brytanii jest paszport. W przypadku podróży służbowych i turystycznych do 6 miesięcy wiza nie jest wymagana. Jeśli natomiast jedziesz do tego kraju w celach zarobkowych – musisz posiadać wizę pracowniczą. Konieczne do jej uzyskania jest posiadanie pewnej pracy w UK oraz dokumentu od pracodawcy, czyli tzw. Certyficate of Sponsorship.
Wyrobienie wizy to koszt 118 euro, a złożone dokumenty muszą być przetłumaczone na język angielski.
Aby złożyć wniosek o wyrobienie wizy do Wielkiej Brytanii, potrzebujesz:
- kolorowego skanu paszportu, zawierającego dane i zdjęcie,
- wniosku wizowego,
- skanu karty pobytu lub wizy,
- ewentualnego potwierdzenia opłaty podawczej,
- salda konta bankowego,
- Certyficate of Sponsorship,
- zaświadczenia o niekaralności.
Jeśli podejmujesz pracę na terenie UK, odkładasz również składki na tamtejsze ubezpieczenie społeczne.
Należy pamiętać, że przebywając na terenie każdego kraju, w pełni podlega się miejscowym przepisom prawa cywilnego, karnego, administracyjnego oraz podatkowego.
Rodzaje wiz do Polski i ich oznaczenia
Wiza to pisemne zezwolenie wystawiane cudzoziemcom, które dotyczy przekroczenia granicy lub pobytu w obcym państwie. Dostępnych jest wiele rodzajów wiz.
W Polsce wyróżnia się jest wizę:
- Schengen
Posiada symbol “C”. Wydawana jest osobom, które chcą wjechać do krajów będących w strefie Schengen, a ich pobyt nie przekracza 90 dni w ciągu każdego 180-dniowego okresu.
Poniższa mapa przedstawia obszar Schengen. Kolor niebieski oznacza państwa członkowskie, a pomarańczowy kraje kandydujące.
- krajową
Posiada symbol “D”. Wydawana jest osobom, które chcą wjechać do Polski na okres powyżej 3 miesięcy. Na jej podstawie pobyt może trwać maksymalnie rok, w zależności od celu podróży.
Dla obu powyższych wiz ważne jest też określenie celu ich wydania.
Oznaczenia dotyczące wykonywania pracy zarobkowej to:
- 04 – prowadzenie działalności gospodarczej,
- 05a – praca trwająca do 6 miesięcy przez okres 12 miesięcy, na podstawie oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy,
- 05b – praca sezonowa do 9 miesięcy w trakcie roku,
- 06 – praca inna niż w punktach powyżej, ale na podstawie zezwolenia na pracę.
Procedura uzyskania wizy do Polski
Aby uzyskać wizę pracowniczą do Polski, możesz udać się do konsulatu, ambasady lub Punktu Przyjmowania Wniosków Wizowych. W przypadku wizy krajowej uprawniającej do wykonywania pracy, wydaniem takiego dokumentu zajmuje się konsul właściwy ze względu na kraj dotychczasowego stałego zamieszkania obcokrajowca.
Dostępna jest również usługa centrum wizowego VFS, a występuje ona aktualnie w:
- Chinach,
- Indiach,
- Turcji.
Jak wygląda procedura uzyskania takiej wizy? Poniższa tabela przedstawia, co jest wymagane. Konieczne jest przekazanie odpowiednich dokumentów, choć niektóre z nich mogą się różnić w zależności od kraju, w którym składasz wniosek.
| Podstawowe dokumenty | Dokumenty uzupełniające – wiza typu “C” | Dokumenty uzupełniające – wiza typu “D” | Co dodatkowo musi przedstawić obcokrajowiec starający się o wizę pracowniczą? |
|---|---|---|---|
| wniosek wizowy, | dokument, który potwierdza cel podróży, | dokument potwierdzający cel podróży, | pozwolenie dotyczące pracy w Polsce, |
| paszport wydany w ostatnich 10 latach, ważny minimum 3 miesiące dłużej niż planowana wiza i posiadający co najmniej dwie wolne strony, | dokument, który potwierdza posiadanie środków finansowych odpowiednich dla kosztów utrzymania lub dokument, który potwierdza możliwość ich zdobycia, | dokument, który potwierdza warunki pobytu, | oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy wpisane do ewidencji, |
| zdjęcie, | dokument potwierdzający zakwaterowanie lub posiadanie środków finansowych na pokrycie takich kosztów, | dokument, który potwierdza posiadanie środków finansowych odpowiednich dla kosztów utrzymania lub dokument, który potwierdza możliwość ich zdobycia, | umowę o pracę, jeżeli ją posiada, |
| potwierdzenie wniesienia opłaty wizowej (wysokość takiej opłaty zależy od kraju pochodzenia osoby zainteresowanej oraz celu podróży, a w przypadku odmowy wydania wizy nie jest ona zwracana), | potwierdzenie, że sam zainteresowany opuści strefę Schengen przed upływem terminu ważności wizy. | potwierdzenie, że sam zainteresowany opuści teren Rzeczypospolitej Polskiej przed upływem terminu ważności wizy, | potwierdzenie ubezpieczenia przez pracodawcę, jeśli został już zgłoszony, |
| ubezpieczenie medyczne (z minimalną kwotą ubezpieczenia 30 000 euro). | pozostałe dokumenty, które potwierdzają inne okoliczności. | dane pracodawcy. |
Czas oczekiwania na wydanie decyzji dotyczącej przyznania wizy to 15 dni od daty złożenia wniosku. Możliwe jest przedłużenie tego terminu do 45 dni, a w przypadku wiz krajowych do 60 dni.
Koszt uzyskania wizy waha się zazwyczaj w granicach 60-80 euro.
Procedura przedłużenia wizy
Wizę pracowniczą można przedłużyć, jednak łączny maksymalny czas pobytu w Polsce to jeden rok. Powinieneś zgłosić się w tej sprawie do wojewody nie później niż w ostatni dzień pobytu w Polsce. W innym przypadku wniosek zostanie odrzucony. Przedłużenie pobytu musi zostać odpowiednio uargumentowane, np. podjęciem pracy, studiów czy chorobą.
Wiza pracownicza a ubezpieczenie
W przypadku starania się o wizę zawsze wymagane jest potwierdzenie posiadania ubezpieczenia medycznego. Wiza, której celem jest umożliwienie wykonywania pracy, stanowi pewien wyjątek, ponieważ ubezpieczenie występuje zazwyczaj w ramach legalnego zatrudnienia. Dotyczy to wizy krajowej oraz Schengen. Warto jednak przemyśleć kwestię dodatkowego ubezpieczenia – nieważne, czy wyruszasz do kraju objętego wizą, czy nie. Możesz wyrobić Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego, dzięki której masz prawo do bezpłatnego leczenia we wszystkich krajach UE oraz EFTA. Dobrym rozwiązaniem jest też dokupienie ubezpieczenia z pokryciem kosztów leczenia, ponieważ umożliwia korzystanie nie tylko z publicznych placówek medycznych (jak w przypadku EKUZ), ale również prywatnych.
W poniższej tabeli znajdziesz przykładowe zakresy i ceny polis turystycznych, które obejmują zarobkowy cel podróży. Uwzględniono 3 najczęstsze kierunki Polaków – Niemcy, Holandię oraz Wielką Brytanię. Oferty dotyczą 30-dniowego wyjazdu dla 30-letniego mężczyzny i obejmują koszty leczenia, NNW oraz OC, choć tak naprawdę zakres dodatków jest dowolny.
| Zakres | Niemcy | Holandia | Wielka Brytania |
|---|---|---|---|
| Proama koszty leczenia 200 000 zł NNW 10 000 zł OC 50 000 zł | 202 zł | 193 zł | 193 zł |
| Generali koszty leczenia 300 000 zł NNW 40 000 zł OC 50 000 zł | 270 zł | 260 zł | 260 zł |
| Generali koszty leczenia 500 000 zł NNW 40 000 zł OC 100 000 zł | 321 zł | 310 zł | 310 zł |
| AXA Partners koszty leczenia 600 000 zł NNW 50 000 zł OC 250 000 zł | 412,20 zł | 412,20 zł | 412,20 zł |
Podsumowanie
- Wyróżnia się wizę krajową, która obejmuje wyjazdy na okres powyżej 3 miesięcy i dotyczy tylko Polski. Jest jeszcze wiza Schengen, która dotyczy wyjazdów na okres do 3 miesięcy i obejmuje kraje wchodzące w skład tej strefy. W obu przypadkach istotne jest określenie celu podróży.
- Jeśli starasz się o uzyskanie wizy pracowniczej, musisz przedstawić dodatkowo pozwolenie na pracę w Polsce, oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy, umowę o pracę (jeśli już posiadasz), potwierdzenie ubezpieczenia przez pracodawcę (jeśli już posiadasz) oraz dane pracodawcy.
- Czas rozpatrywania wniosku wizowego zależy od ilości zgłoszeń. Decyzję powinieneś otrzymać w terminie 15-60 dni od momentu złożenia prośby o wydanie wizy.
- Najczęstsze kraje zarobkowe wśród Polaków to Niemcy, Holandia oraz Wielka Brytania. Dwa pierwsze państwa nie wymagają od polskich obywateli pozwolenia na wjazd do kraju czy na wykonywanie pracy. W przypadku UK konieczne jest wyrobienie wizy.
- Wizę pracowniczą można przedłużyć, ale łączny czas jej trwania nie może przekroczyć roku. Prośbę trzeba odpowiednio uargumentować i złożyć maksymalnie w ostatnim dniu pobytu w Polsce, ponieważ w innym przypadku wniosek będzie odrzucony.
Q&A
Najczęściej zadawane pytania
Cena wizy waha się zazwyczaj w granicach 60-80 euro lub według lokalnej waluty. Opłatę za wniosek można uiścić w placówce. Niezależnie od decyzji, wpłacona kwota nie podlega zwrotowi.
Taka sytuacja stanowi wyjątek. Wówczas cudzoziemiec ubezpieczony jest już zazwyczaj w ramach podjętej pracy. Nie jest zobowiązany do wykupienia ubezpieczenia medycznego na własną rękę, ale taki dodatek z pewnością pomoże, np. w sytuacji gdy konieczne będzie skorzystanie z prywatnej placówki medycznej.
Wiza krajowa obejmuje dłuższy okres pobytu. Wydawana jest maksymalnie na rok i cudzoziemiec na jej podstawie może wjechać do kraju na okres maksymalnie 3 miesięcy. Wiza Schengen wydawana jest osobom, które w formie jednego lub kilku wjazdów, chcą przebywać na terenie danego kraju w okresie do 3 miesięcy.
Paszport musi być wydany w ostatnich 10 latach, zachować ważność minimum 3 miesiące dłużej niż planowana wiza i posiadać co najmniej dwie wolne strony.